Er was eens….

Een heel klein landje en een nog kleiner eiland waar iedereen Salsa danste met het rechterbeen voor en het linkerbeen achter!

Zoals Columbus in 1492 voor het eerst voet aan land zet op Amerikaanse bodem, zo zette de eerste Amerikaanse Salsa dansers in 1998 voet aan wal in Haarlem, Nederland.  Ze zijn daar om les te geven op het eerste Internationale Salsafestival, georganiseerd door Marlon en Annetje Castillo.

De zaal staat vol docenten en (ver)gevorderden dansers als Luis Vazques aan de menigte vraagt; Guys, are you beginners, intermediate or advanded?’ Advanced!!!’ roept de zaal in koor. ‘Ok’ vervolgt hij,  ‘lets start with a basic step, a cross body lead and a double right turn’.  Even is het stil. Ogen beginnen samen te knijpen, wenkbrauwen fronsen, verbaasde blikken zoeken elkaar. Even lijkt het alsof Luis zojuist op het Chinees is overgeschakeld.

A CROSS BODY WHAT? 

Volgens mij was dat het keerpunt, daar in die zaal, waarop de Salsa in Nederland nooit meer hetzelfde zou zijn. Luis en Yobi passen het niveau van de workshop aan naar beginners/improvers en maken er het beste van. Maar de kater is voelbaar en zal nog lang pijn doen in de dagen en weken erna. Al snel gaat het gerucht dat Nederlanders ‘backwards’ dansen. Vrij vertaalt betekent dit ‘omgekeerd’, maar het kan helaas ook ‘achterlijk’ betekenen.

Luis Vazquez zette met 1 Cross Body Lead Nederland op z’n kop

Wij blijken samen met Curaçao (en Suriname) de enige plekken op aarde te zijn waar Salsa met het rechterbeen voor en het linkerbeen achter wordt gedanst.

Leuk detail is dat Marlon en Annetje, de organisatoren van het eerste Salsafestival, zelf al een tijdje les gaven in Haarlem met links voor en rechts achter. Zij woonden de jaren ervoor in de VS gaven daar ook les volgens de daar gebruikelijke stijl. Het was alleen in Nederland nog niemand opgevallen.

Marlon en Annetje brachten de LA Stijl als eersten naar Nederland

Hoe het komt dat wij rechts voor dansten in plaats van links voor?
De meningen lopen uiteen. De een zegt dat we het van de Cubanen hebben afgekeken. Die dansen namelijk (althans de heren) hun Guapea of Dile Que No met rechts voor. Maar goed, dat gaat niet helemaal op want zodra er in Cubaanse Salsa wordt begonnen met draaipatronen, veelal de Enchufa’s (of Enchufles) en er wordt teruggegaan naar de basis wordt dat veelal gedaan met een cross body lead en die wordt weer gedanst met links voor.

Een andere oorzaak kan liggen op Curaçao. Daar wordt een aantal traditionele dansen met het rechterbeen voor gedanst en dit zouden ze hebben overgenomen in de Salsa. En het waren zeer waarschijnlijk de Antillianen die de Salsa naar Nederland hebben gebracht. Hoe het ook zij, wij dansten anders dan de rest van de wereld en dat hebben we geweten.

Volgens sommigen komt het rechts voor dansen voort uit de traditionele dansen op Curacao.

Zoals bij iedere verandering ontstond ook hier veel weerstand. Veel dansscholen weigerden in het begin over te stappen op het ‘nieuwe’ links voor dansen en beginnen de cross body lead met rechts voor en links achter te dansen. Ik zou je echt willen vragen dit een keer te proberen want je krijgt niet alleen een hele bijzondere versie van de cross body lead, je hersens krijgen gratis een soort van kortsluiting als je dit probeert te doen. De enige manier om het wat mij betreft logisch te krijgen is dan ook de basispositie te veranderen waarbij je dan als man je linkerhand op het rechter schouderblad van de dame plaatst zodat je de dame met die linkerhand kan sturen in de cross body lead.

Maar goed, zoals met alles: als je het een tijdje volhoudt gaat alles wennen en zo raakten sommige dansers heel bedreven in het mixen van het rechts voor dansen met een cross body lead. Dit resulteerde zelfs in een unieke show van Salsipuedes Curaçao die met hun team eind jaren ’90 afreisde naar het jaarlijkse congres in Puerto Rico.
Die jongens en meiden van Curacao waren zo bedreven in deze unieke stijl dat een groot deel van het publiek niet eens echt doorhad waar daar gebeurde. Het was wel ‘un poco diferente’, maar wat het nu precies zo anders maakte zagen ze niet altijd direct. En anders was het zeker. Want naast het feit dat ze rechts voor en links achter danste, dansten zo ook nog eens op de 3e tel. Josi Neglia uit Los Angeles kwam ze zelfs feliciteren met hun ’translation’ van de LA style. Het is dat Youtube toen nog niet bestond. Die show had zonder twijfel een paar honderdduizend bezoekers getrokken.

Maar ook het rechts voor zonder cross body lead was voor voor de rest van de wereld bijzonder om naar te kijken. Zo reisde Leo en Monique van Dos Baildores als eerste Nederlanders af naar Puerto Rico om daar namens Nederland op te treden. En nee… het was geen Cubaans, geen Los Angeles style, geen New York style…. maar wat was dit dan wel? Het was ‘Dutch Salsa’ !

Leo en Monique vertegenwoordigde Nederland in Puerto Rico met het rechts voor dansen.

Uiteindelijk was er geen houden meer aan. Om een beetje normaal met de rest van de wereld te kunnen dansen moesten we wel switchen van rechts naar links voor. En was dit lastig? Reken maar! Je kan het vergelijken met het overstappen van MS-DOS naar Windows of van Windows naar Apple. De bedoeling is natuurlijk dat je alle oude documenten overzet naar je nieuwe systeem en weer vrolijk verder gaat waar je geblven was maar niets is minder waar. De praktijk wijst uit dat de één zonder problemen overstapt en de ander de pc uit het raam gooit.
Uiteindelijk komt het, net als met die computers, allemaal goed en danst inmiddels de hele wereld met links voor en rechts achter.

Terugkijkend was het best leuk geweest als we deze stijl erin hadden gehouden. Leuk voor als je met een groep Nederlanders op een Internationaal Salsafestival bent en even zin hebt om je mede dansers te verwarren. Zie je het voor je? Ik wel!
Al schrijvende krijg ik nu stiekem wilde ideeën over een nieuw showteam waarmee we ‘Dutch Salsa’ op de kaart gaan zetten. Ik zie T-Shirt met ‘Dutch Salsa – Dance the Right way’! Of instructie DVD’s: ‘how to switch from left to right?’

Mocht ik in dat geval op zo’n internationaal festival de workshop mogen geven, dan weet ik nu al wat mijn eerste vraag zou zijn: ‘ Guys, are you beginners, intermediate or advanced?

VRAGEN

1. Hoe lang dans jij  al Salsa?

2. Wanneer heb jij de switch gemaakt van rechts voor naar links voor en hoe was dat?

3. Hoe zouden we het rechts voor dansen weer nieuw leven in kunnen blazen?

Op zaterdag 12 april 2014 organiseren we Salsa Legends!
Een avond om samen met alle dansers van nu en weleer terug te keren naar some ‘good old times’, inclusief een workshop rechts voor, links achter!