Door Jumi van der Velde

Bachata wordt overal op de Dominicaanse Republiek gedraaid. Van de straat tot aan de (luxe) clubs, overal galmt het ritme van de Bachata HARD uit de speakers. Op de ene plek nog luider dan op de andere. Kortom, Bachata is niet meer weg te denken uit het Dominicaanse leven. Toch is dit niet altijd zo geweest. Zo’n 15 jaar geleden is Bachata populair geworden onder de gehele bevolking. Daarvoor was het een sensuele dans, die voornamelijk in een cabarete (club met dames “van lichte zeden”) en in de armste wijken werd gedanst. De status van de Bachata was daardoor laag en bovendien hadden de teksten vaak een ‘doble sentido’ (dubbele betekenis). Een bekende ‘old school’ Bachatagroep is Blas Duran, die bekend staat om de dubbelzinnige teksten. In dit kader moet ook zeker Luis Segura, oftewel: ‘El Papa de la Bachata’ (De Vader van de Bachata) genoemd worden.

Van origine is de Bachata dus erotisch en sensueel getint. Tegenwoordig is de Bachata voornamelijk bedoeld voor enamorarse (verliefd worden). En dat terwijl de meeste teksten gaan over kapotte liefdes (vb. Creiste – Antony Santos), gebroken harten (vb. Quedate conmigo – Zacarias Ferreira) (door vreemdgaan (vb. No te puedo perdonar –Frank Reyes)) of een combi van deze onderwerpen (vb. Malevo – Romeo). Niet alleen de teksten zijn dus veranderd. Zo kaart de welbekende groep Aventura zelfs maatschappelijke thema’s als huiselijk geweld (vb. Mi hermanita), armoede en sociale problemen (vb. Amor de Madre) aan. De muziekstijl heeft zelf ook de nodige veranderingen ondergaan. Er wordt wel eens gezegd dat Juan Luis Guerra de poorten voor de Bachata heeft geopend, maar dat de muziekstyle pas echt wereldwijd geaccepteerd werd, toen Aventura met “Obsesión” een internationale hit scoorde.

Het Dominicaanse uitgaansleven is eigenlijk ingericht op verliefd worden of blijven. Je danst daardoor ook niet zomaar met iedereen en daarbij ben je ook nog eens ‘gebonden aan een tafel’. (Als groep zit je aan een tafel en dans je in principe met de mensen uit je groep.)Het is voor een vrouw een absolute no go om zomaar met iemand anders dan de geliefde te dansen, tenzij zij daarvoor toestemming krijgt. Ook in een gemixte groep danst de vrouw niet zomaar met een “vreemde man”. Deze “vreemde” moet dan eerst aan één van de mannen toestemming vragen om de vrouw ten dans te mogen vragen. Dit verzoek regelen de mannen onderling en meestal door middel van gebaren. Vrouwen vragen een man eigenlijk nooit ten dans. En mannen kunnen/mogen niet zomaar elke vrouw ten dans vragen. Dit komt vooral, omdat dansen bestemd is voor de (prille) liefde. Wanneer een vrouw meer dan één dans achter elkaar met een onbekende man danst, heeft ze meestal bijzondere interesse in die man. De kans op enamorarse is dan groot en de verwachtingen nemen toe. Vrienden (m-v) dansen wel meer dan twee nummers achter elkaar zonder de gebruikelijke verwachtingen. Toch is het niet vreemd als de man aan het einde van de avond vraagt om hacer el amor (de liefde bedrijven).

In het uitgaansleven worden Merengue en Bachata het meeste gedraaid, waarbij ook de meeste mensen op de dansvloer te vinden zijn. Aangezien dit de consumptie van drank niet bevordert, wordt er ook Salsa en Dembow gedraaid. Het viel me op dat de dansvloer soms pijnlijk leeg bleef bij Salsamuziek. En als er al gedanst werd, dan was de telling toch wat anders (liever gezegd: geheel geïmproviseerd en variërend per individu) dan bij ons. En het aangeven van draaien, die naar achteren worden ingezet, is veel subtieler.

Zoals ik al eerder aangaf, wordt er eigenlijk nergens alleen maar Bachata gedanst. Een zeer populaire muziekstijl is Dembow. Deze muziek is vooral populair onder de jongeren en wordt meerdere keren op een avond gedraaid, maar moet je vooral zien als “afsluiter van de dansavond”. Stel je hebt een leuk persoon ontmoet, waarmee je meer dan twee Bachatas of Merengues hebt gedanst en je vindt het nog steeds leuk, dan kun je eventueel overgaan tot het dansen van Dembow.

Dembow is een Dominicaanse muziekstijl,dat qua ritme wat op Reggaeton lijkt. Hoewel Reggaeton meer met het bovenlichaam en vooral met de schouders wordt gedanst, althans in Cuba, ligt het accent bij Dembow meer op het onderlichaam en dan met name op de onderrug, heupen en billen. Voor een goed beeld van de muziek- en dansstijl zoek voor de grap eens naar “Menea tu chapa” van Wilo D New op Youtube. Je zult daarna meteen begrijpen waarom ik het “de afsluiter van de dansavond” heb genoemd. Hoe leuker je de persoon vindt, hoe dichter je tegen elkaar aan “danst”. Indien het Dembow dansen ook bevalt, dan is een niet ongebruikelijke vervolgstap hacer el amor in een cabaña (motel ) in de buurt . En als je iets welgestelder bent, dan ga met je auto naar een “drive-inn motel”.

Indien ook de afsluiting van de avond goed is bevallen, dan zijn er voldoende mogelijkheden om zo’n avond nog een keer over te doen of contact te onderhouden via Ping of social media. Het uitgaansleven bruist over het algemeen van woensdag – zondag. Op de maandag en dinsdag zijn er altijd wel een aantal nachtclubs open, die publiek proberen te trekken met de aanwezigheid van paaldanseressen.

Voor ieder wat “wildst” zou ik zeggen.

Jumi van der Velde, cursiste bij Salsaventura, heeft tijdens haar reis naar de Dominicaanse Republiek onderzoek gedaan naar ‘de magie van Bachata’. De inspiratie voor haar blog haalt zij uit haar gesprekken en het dansen met locals. Haar speciale dank gaat uit naar Geovanny Matos voor zijn hulp en waardevolle input.