Vorige week hield ik een interview met een van de weinigen, en misschien wel de enige Zouk docent in Nederland, die full time leeft van het organiseren en geven van Zouk danslessen en bootcamps: Willem Engel.

Willem en ik kennen elkaar al heel wat jaren. Wat mij al jaren aan hem opvalt zijn z’n opvallende uitspraken en statements. Willem heeft een geheel eigen mening, visie en missie binnen de Zouk wereld, en deze steekt hij niet onder stoelen of banken.

In tijden waarin de Zouk steeds verder op de achtergrond van de Salsa, Kizomba en de Bachata lijkt te verdwijnen, leek het de hoogste tijd voor een interview om te zien hoe deze rebel zich in deze donkere Zouktijden staande houdt. We ontmoeten elkaar in Delft. Het is mooi weer en daar buiten op een terras, zijn we al snel met elkaar in gesprek. Het interview lijkt, voordat we het goed en wel beseffen, begonnen.

Familie
Willem vertelt over zijn familie. Zijn ouders vestigden zich in Rotterdam en daar in het Rotterdamse is vooral zijn vader geen onbekende. De heer Engel (de vader van) werd vooral bekend, of zeg maar berucht, als een rebelse huisjesmelker die menig conflict voor de rechter uitvocht met de gemeente. Willem herkent zichzelf wel in die strijdvaardigheid, dat rebelse. Niet ja en amen knikken op alles wat door de massa als vanzelfsprekend aan wordt genomen maar vooral jezelf afvragen waarom iets zo is en niet bang zijn om dit te laten horen.
Misschien is dit ook wel een van de redenen waarom Willem aanvankelijk wetenschapper wilde worden. Zo studeerde hij jaren lang biofarmaceutische wetenschappen. Hij hoefde alleen zijn proefschrift, wat al af was, verder te verbeteren en in te leveren. Maar Willem had andere prioriteiten. En dat was zijn passie volgen; de dans. Daar wilde hij alles over ontdekken en eruit halen wat erin zat. Op de vraag of hij daar achteraf spijt van heeft beantwoordt hij met een volmondig ‘ja’. ‘ Maar destijds had ik simpelweg de rust niet’, vervolgt hij.

Willem Engel, oprichter van Dancalegria

Ontwikkeling als danser
Hoewel de laatste jaren een struggle for survival waren is er nu eindelijk wat rust. Willem heeft met heel hard werken het pand waar hij dagelijks de danslessen organiseert, nu bijna af. Hierdoor heeft hij eindelijk de rust en de tijd gekregen om te richten op zijn echte passie, zichzelf te verbeteren als danser en een universele lesmethode op te zetten voor partner dans zoals dat eerder door Laban et al. voor solo dans en theater is gedaan..
En hoewel velen het op deze leeftijd (37) het als een gemiste kans zouden beschouwen, maakt Willem feilloos de berekening van een wetenschapper. ‘Een mens bereikt, afhankelijk van de sport, zijn top tussen zijn 30e en 40e. Het lichaam kan op deze leeftijd dus nog van alles aan en omdat ik mijn lichaam niet op jonge leeftijd al helemaal heb opgebruikt, zoals veel topsporters dat wel doen, zit ik de komende jaren aan mijn top’. En dus kunnen we, als het aan Willem ligt, nog een hoop van hem verwachten de komende jaren.

Naast docent ook performer

Doelen
‘De meeste doelen die ik 6 jaar geleden in een businessplan heb opgeschreven, zijn ook daadwerkelijk uitgekomen. Liefst had ik als danser nu verder willen zijn maar het opbouwen van een dansschool vraagt nu eenmaal tijd en toewijding. Die stagnatie op dansgebied is wat ik nu als eerste wil inhalen. Mijn doel is om de dansschool over zo’n 1 a 2 jaar gedurende een bepaalde periode te laten runnen door mijn teamleden. Dan kan ik 6 maanden toeren’.
‘Ik geloof heel sterk in het gegeven dat er iedere 7 jaar een tijd voor vernieuwing is. Ik was 7 jaar wetenschapper. Daarna was ik 7 jaar ondernemer. Wie weet is het nu wel tijd voor een volgende versie van mijzelf. In ieder geval wil ik op mijn 43e op dansgebied alles hebben bereikt wat binnen mijn persoonlijke mogelijkheden ligt. En daarna? Misschien wordt het dan wel een keer tijd voor kinderen’.

Wat zou je nog willen verbeteren binnen je dansschool?
‘Ik zou graag mijn lesmethode nog eens willen reviseren. Dat is de laatste jaren al twee keer volledig op de schop gegaan en ik voel dat dit nog een stap verder kan.
En ik wil mijn docentenopleiding naar een hoger plan tillen. Zo zie ik wel een samenwerking met het codarts en AHK voor me. Dat zou me werkelijk het gevoel geven dat ik iets aan de hedendaagse Braziliaanse Zouk toe heb kunnen voegen’.

Hoe zie je de ontwikkeling van de Zouk voor je?
‘Nederland was het land van de Zouk. Inmiddels is in Nederland het niveau lager dan in de omliggende landen. We hebben wat dat betreft Zouk door onze vingers laten glippen. Op dat gebied missen we iemand als Claudio, die de combinatie tussen dans en docentschap goed kon combineren.
De Zouk zal verder krimpen. Simpelweg omdat er methodisch, pedagogisch en didactisch geen mensen zijn die de Zouk op een dusdanige manier uit weten te dragen dat het een basis vormt waarop mensen zichzelf kunnen ontwikkelen tot het hoogste niveau. In die zin voel ik me wel een beetje de Don Quijote binnen de Zouk. De enige die naar mijn mening een duidelijke visie hadden waren Claudio Gomes en Claudia de Vries, Daarna werd het stil. Toen ik persoonlijk jaren geleden aan de Zouk bel rinkelde en zei dat er meer samenwerking moest komen, bleek dat voor velen te bedreigend te zijn. Ik kwam destijds op dat punt na mijn reis door de internationale Zoukwereld van 4 maanden. In het buitenland zag ik hoe alles anders kon. Nu jaren later, zie ik dat ik helaas gelijk had. De samenwerking is toen niet van de grond gekomen en we zijn alleen maar verder geslonken. Ik verwijt mezelf nu vooral dat ik toen niet in staat leek alle verschillende partijen te binden. Terugkijkend had ik misschien destijds ook niet de goede toon waardoor mensen het niet van mij aan wilden nemen. In woorden waren we het eens maar in daad kwam het er niet van’.

Hoe onderscheid jij je van de rest?
‘Om te beginnen heb ik een heel ander systeem dat zich niet bindt aan een stijl. En hoewel ik alle verschillen tussen de stijlen ken, kies ik er voor niet een bepaalde stijl keuze te maken. In feite is het allemaal Braziliaanse Zouk.
Ook streef ik naar het verbeteren van de kwaliteit van dansers. Zo moet een ieder die wil instromen in de dansschool een toelating doen zodat hij/zij op het niveau kan dansen dat bij hem/haar past. Dat is ook een van de redenen dat wij met maandabonnementen werken. Niet 10 weken een les maar de commitment tonen wekelijks naar de lessen te komen zonder een begin of einde van een cursus. Verder duren onze lessen 1,5 uur en zijn er geen losse uurtjes’.
Stoot je daar niet veel mensen mee af? ‘Met dit systeem trekken wij de meer fanatiekere dansers aan. De groep die zichzelf heel goed vindt en niet tegen kritiek kan, gaan wel veel naar feesten maar niet naar lessen. Deze groep beschouwen we bij Dancalegria een beetje als de lost generation’.

Wat ga je doen om te zorgen dat Dancalegria blijft bestaan?
‘Met mijn voorspelling over de terugloop van de Zouk verwacht ik dat ik de laatste zal zijn die Zouk in Nederland zal aanbieden. Vanaf daar beginnen we, opnieuw met de Zouk op de kaart te zetten. From scratch. Dan hoef ik ook nergens meer rekening mee te houden. We gaan dan bijvoorbeeld terug naar het begin zoals het aanleren van manieren op de dansvloer, kledingvoorschriften etc. Verder moeten we zorgen dat mensen niet teleurgesteld raken als ze naar feesten gaan zoals nu wel vaak het geval is’.

Gaat de Zouk volgens jou ten onder aan de Kizomba?
‘We moeten eens kappen met praten over Kizomba alsof het iets heel nieuws is. Kizomba is Zouk en omgekeerd. Kijk, Kizomba is in feite de voortzetting van de Zouk. De Zouk is als muziekgenre ontstaan in 1979 door de band Kassav. Het ritme van de Zouk vindt zijn oorsprong in muziekstijlen zoals de Compa. Nadat de Lambada als muziek aan populariteit had ingeleverd, zijn de Lambada dansers op de destijds zo populaire Zouk, de Lambada gaan dansen. Omdat Zouk weer een stuk langzamer was dan de Lambada ontstonden er ook nieuwe dansstijlen zoals de Zouklove, later ook rio stijl genoemd.
Kassav gaf in 1983 een concert in Luanda. Dat sloeg in als een bom. Waarschijnlijk zijn de Angolezen de Zouk simpelweg Kizomba (= feest) gaan noemen. Het kan best zijn dat dit voort is gekomen uit woorden als Samba of Semba. In ieder geval zijn de muziekstijlen in principe gelijk en dus kunnen we wat mij betreft alles Zouk noemen’.

Heb je nog een ultieme ambitie die de rest van je doelen voorbij streeft?
‘Einstein bedacht de Unifying Field Theory waarbij hij trachtte de relativiteitstheorie te verbinding met de elektromagnetische energie. Dit komt er voor de Zouk op neer dat ik de komende jaren wil aantonen dat je, ongeacht dansstijl, dezelfde grootheden aan kan houden op het gebied van houding, connectie, dynamiek, patronen etc. Dat zou het sluitstuk op mijn werk zijn’.

Wat wil je aan de zouk dansers in Nederland willen zeggen?
‘Ga zelf veel vaker in een les als cursist staan’!

Willem is oprichter en eigenaar van Dancalegria (dit betekent the joy of dancing) te Rotterdam.

VRAGEN

1. Waarom verliest de Zouk volgens jou aan populariteit ten opzichte van de andere dansen?
2. Wat moet er volgens jou gebeuren om de Zouk meer bekendheid en populariteit te geven in Nederland?

Plaats je reactie in het commentaarveld hieronder

De beste tips/ideeën worden beloond met een gratis 3 x 2 cursus naar keuze bij Salsaventura in de maand december 2014

Stel je deze wekelijkse blog op prijs? Deel en like deze dan op Facebook en de andere social media